W tym artykule postaramy się przybliżyć zagadnienie europejskiego numeru NIP. Prowadząc działalność gospodarczą, często nawiązywane są kontakty zagraniczne i przeprowadzane transakcje z kontrahentami zagranicznymi, czyli z innych krajów Unii Europejskiej lub spoza Unii Europejskiej. W celu poprawnego rozliczenia podatkowego takich transakcji podatnicy posługują się specjalnym NIP-em. Jest to tzw. NIP europejski.

Co to jest NIP europejski?

Przedsiębiorcy, którzy prowadząc działalność gospodarczą na terenie Polski zamierzają prowadzić transakcje z podmiotami zarejestrowanymi w innych krajach Unii Europejskiej powinni poznać szczegółowe wymagania dotyczące konieczności uzyskania NIP UE. Europejski NIP ma zastosowanie przy wszelkich operacjach wewnątrzwspólnotowych, a przedsiębiorca, który go nie posiada, może mieć problemy przy rozliczaniu podatku od towarów i usług VAT lub nawet go nie rozliczyć. NIP UE wygląda podobnie jak zwykły Numer Identyfikacji Podatkowej, tyle tylko, że jest poprzedzony skrótem określającym dany kraj. W przypadku naszego państwa przedrostek to PL.

Czy każdy przedsiębiorca musi posiadać NIP europejski?

Transakcje wewnątrzwspólnotowe mogą zawierać zarówno czynni podatnicy VAT, jak i przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT. W przypadku czynnych podatników VAT bezwzględny obowiązek rejestracji do VAT-UE następuje przed zawarciem transakcji:

• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT),
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT),
• wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, w stosunku do których rozliczenie z tytułu podatku VAT spoczywa na nabywcy usługi,
• wewnątrzwspólnotowego nabycia usług w stosunku, do których zastosowanie ma art. 28b ustawy o VAT, a więc gdy polski podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku VAT z tytułu zawartej transakcji.

Weryfikacja NIPu europejskiego

Przy dokonywaniu transakcji wewnątrzwspólnotowych (szczególnie WDT) zaleca się aby podatnik sprawdził czy kontrahent w dniu wystawienia faktury jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE w swoim kraju. Tylko wówczas możliwe jest zastosowanie stawki VAT 0%. Poprawność numeru można sprawdzić w bazie prowadzonej przez Komisję Europejską – https://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/vieshome.do

Jak uzyskać VAT-UE?

W celu uzyskania europejskiego numeru NIP konieczne jest zarejestrowanie się do VAT-UE. Aby dokonać rejestracji trzeba złożyć odpowiedni wniosek o nadanie numeru NIP UE. Mowa o formularzu VAT-R z wypełnioną częścią C.3., która dotyczy transakcji wewnątrzwspólnotowych. Taki dokument należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. Można to zrobić osobiście lub wysłać pocztą tradycyjną albo elektroniczną z wykorzystanie ePUAP.

Ile się czeka na NIP europejski?

Rejestracji dokonuje się z dniem złożenia wniosku, lecz na pojawienie danych w systemie należy czekać kilka dni. Najlepiej na bieżąco weryfikować czy dane pojawiły się w rejestrze poprzez https://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/vieshome.do