Upadłość konsumencka jest coraz popularniejszym pojęciem i coraz bardziej znaną instytucją, która może okazać się dobrym wyjściem w niektórych sytuacjach życiowych. Z dniem 24 marca 2020 roku w życie weszły przepisy nowelizacji z 30 sierpnia 2019 r. prawa upadłościowego.

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe skierowane wyłącznie dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy nie mogą skorzystać z dobrodziejstw upadłości konsumenckiej.

Postępowanie mające doprowadzić do upadłości dostępne jest jedynie dla tych, którzy są niewypłacalni, a jego głównym celem jest oddłużenie z całego lub części zadłużenia, których konsument nie będzie w stanie spłacić. Ważny jest fakt, że upadłość może dotyczyć jedynie długów, które zaistniały przed jej ogłoszeniem, nie dotyczy długów które powstały po jej ogłoszeniu.

Kiedy konsument pozostaje niewypłacalny? Przede wszystkim w sytuacji, gdy jego miesięczne wynagrodzenie jest zbyt niskie, aby mógł on pokryć wydatki związane z utrzymaniem oraz spłatą długów.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką i jak to zrobić?

Ogłoszenie upadłości osoby fizycznej odbywa się wyłącznie w sądzie, dlatego, aby móc skorzystać z tego rozwiązania, konieczne jest wniesienie odpowiedniego wniosku do sądu. Warto wiedzieć, że wniosek może zostać złożony zarówno przez dłużnika, jak i jego wierzyciela. Podczas prowadzonego postępowania sądowego należy uzasadnić, że osoba zadłużona nie ma realnych możliwości, aby spłacać zaległe zobowiązania.

Upadłość konsumencka — warunki

Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku do sądu oraz wniesienie opłaty w wysokości 30 złotych. Należy mieć świadomość, że dopiero podczas rozprawy sąd zdecyduje czy długi oraz jaka ich część może zostać umorzona. Jeśli okaże się, że dłużnik może ogłosić upadłość jedynie w zakresie części zadłużenia, a resztę będzie musiał spłacać, sąd ustali również plan spłat lub nakaże sprzedaż mienia upadłego w celu pokrycia części zobowiązań. Na względzie należy mieć zatem, że upadłość konsumencka nie wiążę się z całkowitym umorzeniem długów. Co więcej, nierzadko jest to proces skomplikowany i żmudny.

Jak przygotować i złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Wniosek o upadłość konsumencką nie jest niczym nazbyt skomplikowanym i może wypełnić go niemalże każda osoba, jednakże zalecenia jest skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnika. Radca prawny pomoże przygotować stosowny wniosek o upadłość konsumencką w ten sposób, by był on wypełniony prawidłowo. Specjalista z zakresu prawa będzie posiadał również niezbędną wiedzę, która może okazał się bardzo cenna podczas postępowania sądowego.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej — konsekwencje

Ogłoszenie upadłości dla wielu osób  wydaje się jedynym słusznym rozwiązaniem, gdy niemożliwe staje się spłacenie długów, ale warto być świadomym, że upadłość konsumencka niesie za sobą także konsekwencje. Będzie to na przykład ograniczenie ilości i rodzaju umów, które konsument może zawierać w ramach zakupu różnorodnych produktów użytku codziennego, czyli żywności, środków chemicznych itp.

Skutki upadłości konsumenckiej to także fakt, że w sytuacji, gdy konsument nagle i bezpodstawnie porzuci pracę zawodową, może narazić się na umorzenie postępowania sądowego o ogłoszenie upadłości. W wyniku tego niemożliwe będzie jakiekolwiek oddłużenie w przyszłości. Konsument zostaje także skreślony z rejestru dłużników niewypłacalnych w KRS. Konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej są związane także z majątkiem dłużnika. Traci on wszelkie prawo do zarządzania swoim majątkiem, a zostaje ono przekazane syndykowi. Dodatkowo upadły w wielu przypadkach musi przekazać mu swój majątek oraz składać odpowiednie informacje związane z posiadanym mianem.

Warto przy tym wiedzieć, że gdy jeden z małżonków ogłosi upadłość konsumencką, to automatycznie między małżonkami następuje rozdzielność majątkowa. Majątek przyjmuje więc formę tak zwanej masy upadłościowej, którą przeznacza się na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem sądowym oraz spłatę zadłużeń.

Jak długo trwa proces ogłaszania upadłości konsumenckiej?

W tym przypadku prawo nie ustala żadnych konkretnych terminów, jednak w wielu przypadkach orzeczenie o ogłoszeniu lub odrzuceniu upadłości zostaje wydane już jakieś 3 tygodnie po złożeniu wniosku. Warto jednak wiedzieć, że cały etap może trwać nawet 3 miesiące.

Postępowanie upadłościowe — etapy

Zlikwidowanie majątku osoby ogłaszającej upadłość (syndyk sprawdza listę wierzycieli i dokonuje sprzedaży majątki dłużnika. Następnie sąd wydaje kolejne orzeczenie o planie spłaty długów. Etap może trwać nawet 1,5 roku. Sąd ustalają plan spłat, który obejmuje 12, 24 lub 36 miesięcy, przez które osoba upadła może wnosić określoną kwotę na rzecz niespłaconych zobowiązań (w przypadku osób, które do zadłużenia doprowadziły z premedytacją, okres ten może sięgać nawet 7 lat). Warto wiedzieć, że postępowanie może przebiec o wiele szybciej bez realizacji planu spłaty, np. gdy sąd umorzy zobowiązania dłużnika, jeśli jego sytuacja jest ciężka i uniemożliwia dokonywania spłat. Postępowanie o upadłość konsumencką trwa zazwyczaj max. 5 lat od złożenia wniosku sądowego.

Co istotne, upadłość konsumencką można ogłosić więcej niż raz w życiu. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż 10 lat od ogłoszenia poprzedniej upadłości.

Zmiany w roku 2020

24 marca 2020 roku weszła w życie większość przepisów nowelizacji z 30 sierpnia 2019 r. prawa upadłościowego. Nowe przepisy mają uprościć zasady ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Konsekwencje odczują również wierzyciele i to już w bieżącym roku.

1. Osoba chcąca ogłosić upadłość nie musi już podawać powodów niewypłacalności
2. Osoba zadłużona zyskała możliwość wnioskowania o zawarcie ugody z wierzycielem. W takim przypadku nie trzeba już składać wniosku sądowego o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
3. Upadłość ogłosić mogą także osoby, które doprowadziły do zadłużenia z premedytacją, jednak w ich przypadku zachodzi konieczność spłaty zobowiązania od min. 36 miesięcy do 7 lat.
4. Całkowite umorzenie długu jest możliwe tylko w sytuacji, gdy sąd udowodni, że dłużnik nie posiada majątku.
5. Koszty upadłości konsumenckiej w 2020 r. to przede wszystkim na początek 30 zł w formie opłaty sądowej za złożenie wniosku. Zachodzi również konieczność w późniejszym czasie doliczenia koszty postępowania sądowego, które są uzależnione od wielu czynników.