W dniu 19 października została opublikowana ustawa nowelizująca przepisy PIT oraz CIT, która wprowadza zmiany w podatkowych rozliczeniach kosztów użytkowania samochodów osobowych przez przedsiębiorców. Nowe reguły zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. i dotyczyć będą oprócz pojazdów wykorzystywanych na podstawie umów leasingu, najmu, dzierżawy czy umów o podobnym charakterze, a także tych, które zostały zakupione przez podatników prowadzących działalność gospodarczą.
Co zmieni się w nowym roku ?
Uchwalone przepisy ustaw podatkowych uderzają przede wszystkim w podatników użytkujących bardziej luksusowe samochody osobowe. Nowe reguły przewidują limity kosztów podatkowych zarówno w odniesieniu do kosztów eksploatacyjnych jak i samych kosztów finansowania użytkowanego samochodu.
W przypadku osób, które planują zakupić samochód osobowy i wprowadzić go do ewidencji, celem dokonywania odpisów amortyzacyjnych, zmiany mają charakter pozytywny. Obecnie obowiązujący limit amortyzacji w przypadku nabycia pojazdów osobowych – 20 tys. euro zostanie zwiększony do kwoty 150 tys. zł dla pojazdów spalinowych i hybrydowych oraz do kwoty 225 tys. zł dla pojazdów elektrycznych. W przypadku jednak umów leasingu wprowadzony zostanie limit w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z leasingiem do wysokości 150 tyś. złotych. W obecnym stanie prawnym brak jest takich ograniczeń, co powoduje, że leasing droższych samochodów umożliwia dokonywanie pełnych odliczeń podatkowych kosztów z nim związanych. Co istotne dla podatników, ustawa wprowadzająca nowe reguły rozliczeń stanowi o tzw. zasadzie proporcjonalności rozliczania kosztów którą należy zastosować do każdej kolejnej płatności związanej z umową leasingu czy najmu. Przykładowo jeśli podatnik przyjmie w leasing samochód, który dwukrotnie przewyższa ustawowy limit, a więc jego wartość to 300 tyś. złotych (lub 450 tys. zł dla auta elektrycznego), to w koszty podatkowe będzie mógł zaliczyć wyłącznie połowę kwoty wydanej na pierwszą wpłatę i połowę każdej kolejnej raty – proporcjonalnie to wielokrotności ustawowego limitu. Intencją ustawodawcy jest zatem wprowadzenie ograniczeń w kwocie odliczania kosztów leasingu nie zaś w okresie jego rozliczania w kosztach podatkowych.
Niezależnie od przytoczonych zmian nowe przepisy wprowadzają dodatkowo ograniczenia w zaliczaniu w koszty uzyskania przychodów koszty eksploatacyjne dla samochodów osobowych użytkowanych w sposób mieszany, czyli zarówno służbowo jak i prywatnie. Do kosztów takich w szczególności przepisy kwalifikują wydatki na paliwo; oleje i inne „płyny”; serwis, przeglądy, naprawy; części zamienne, opony; opłaty parkingowe, autostradowe itp. Ustawa wprost wskazuje, że „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków(…)z tytułu kosztów używania samochodu osobowego (…)”. Wobec takiej redakcji przepisu wnioskować należy, iż wymienione wydatki, zarówno dla samochodów zakupionych jak i leasingowanych, mogą być zaliczane do kosztów jedynie w 75%.
Kogo nie obejmą nowe ograniczenia ?
W pierwszej kolejności wprowadzenie zmian od 1 stycznia 2019 r. oznacza, że nowe reguły rozliczeń leasingu i stosowanie limitu 150 tyś. złotych będą dotyczyć wyłącznie umów zawartych od dnia 1 stycznia 2019 r. Dlatego decyzję o zawarciu umowy leasingu warto sfinalizować jeszcze w bieżącym roku kalendarzowym, aby skutecznie uniknąć konieczności ograniczenia kosztów podatkowych. Charakter prawny umowy leasingu sprawia, że wystarczającym będzie to, aby sama umowa została zawarta przez podatnika i leasingodawcę przed dniem wejścia w życie niekorzystnych zmian, a samo wydanie samochodu może nastąpić już po nowym roku. Stanowisko takie potwierdził Minister Finansów w odpowiedzi na skierowane zapytanie.
Obecnie trwające umowy leasingu rozliczane będą w dalszym ciągu na dotychczasowych zasadach, jednakże i tutaj czeka na podatników pułapka w postaci nowych zapisów ustawy. Wynika z nich, iż po dniu 31 grudnia 2018 roku trwające umowy nie mogą one być „zmieniane” lub „odnawiane”, gdyż to spowoduje konieczność przejścia na nowe zasady. W związku z tym dla podatników leasingujących samochody droższe niż 150 tyś. złotych, do końca roku jest odpowiedni czas, aby wprowadzić do umowy ewentualne zmiany np. jej wydłużenie.
Podatników leasingujących samochody poniżej wartości ustalonych limitów należy uspokoić – za wyjątkiem ograniczeń w rozliczaniu kosztów eksploatacyjnych, nowe zasady nie będą ich dotyczyć. Chodzi o pojazdy, których wartość netto nie przekracza kwoty 134 529 złotych. Dla pojazdów wykorzystywanych wyłącznie służbowo limity rozliczania rat leasingowych również nie znajdą zastosowania – będzie jednak trzeba posiłkować się ewidencją przebiegu pojazdu, która obecnie występuje dla celów podatku VAT.
Wprowadzane zmiany – jak każde niekorzystne dla podatników spowodują zapewne dynamiczną reakcję na rynku usług leasingowych. Należy spodziewać się zatem, iż dojdzie w najbliższym czasie do renegocjacji wielu umów leasingu oraz wzrostu liczby nowych umów zawartych jeszcze przed końcem roku kalendarzowego. W nowym stanie prawnym, od roku 2019 może dojść natomiast do reorganizacji ofert leasingodawców. Nowe reguły rozliczeń podatkowych mają w założeniu ujednolicać sytuację podatników amortyzujących jak i leasingujących samochody osobowe, jednak w praktyce mogą powodować jeszcze więcej rozbieżności w stosowaniu obu form finansowania pojazdów, szczególnie dla podatników planujących użytkowanie droższych pojazdów.